Uşak Üniversitesi
Prof. Dr. Fuat SEZGİN Kütüphanesi
Herkesin evde kalması önerildiği ve tüm kültür merkezleri ile müzelerin kapalı olduğu bu zor zamanlarda, bir müzeye nasıl “giderdiniz” ve / veya bir sergiye “katılırdınız”? Dünya çapında birçok müze, sanat galerisi, kültür kurumu, vb. merkezle, kültürü de sanallaştırarak, sanat ve kültür varlıklarına sanal turlar düzenliyorlar.
Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara’nın Altındağ ilçesi, Ulus semtinde yer alan bir tarih ve arkeoloji müzesidir. Paleolitik Çağdan başlayarak günümüze kadar Anadolu arkeolojisinin sergilendiği bu müze, dünyanın sayılı müzeleri arasında yer almaktadır.
Ayasofya Müzesi, Bizans İmparatoru I. Justinianus döneminde, 532-537 yılları arasında İstanbul’un tarihi yarımadasında inşa edilen bir patrik katedralidir. 1453 yılında İstanbul’un Osmanlılar tarafından alınmasından sonra Fatih Sultan Mehmet tarafından camiye dönüştürülmüştür. 1935 yılından itibaren ise müze olarak hizmet vermektedir. Ayasofya, mimari açıdan bazilika planı ile merkezi planı birleştiren kubbeli bazilika tipinde bir yapı olup; kubbe geçişi ve taşıyıcı sistem özellikleriyle mimarlık tarihinde önem taşımaktadır.
Balıklı Göl, Şanlıurfa’da Halil-ür Rahman Gölü’nün hemen güneyinde, Urfa Kalesinin önünde yer almakta olup, 150 m2 alanı bulunan bir göldür. Balıklıgöl özel bir geçmişe sahip olup hakkında çeşitli rivayetler bulunmaktadır.
Cennet Cehennem Mağaraları, Silifke İlçe Merkezinde 25 km mesafede Antik Narlıkuyu Limanının 2 km kuzeybatısında yer almaktadır. Yer altı sularının uzun yıllar boyunca kireç tabakasını eriterek içerisindeki suyun boşalması ile altı oyulan tavan yapısının çökmesiyle meydana gelmiş doğal (obruk) oluşumlardır. Cennet obruğu, doğal yollarla oluşmuş iki doğa harikasından biridir. Mağaranın giriş kısmında dikdörtgen planlı, blok kesme taşlarla yapılmış küçük bir kilise bulunmaktadır. Cehennem obruğu ise Cennet obruğunun 75 m kuzeyinde yer almaktadır. Obruğun dış kenar kısımları iç bükey bir oluşuma sahip olduğundan söz konusu çöküğe inmek mümkün değildir.
Osmanlı Devleti’nin 19. yüzyılda dönüşen kimliğinin sembol yapılarından en görkemlisi, İstanbul Boğazı’nda yer alan Dolmabahçe Sarayı’dır. Yapı planı olarak eski geleneklerden çok fazla uzaklaşmayan sarayın iç ve dış süslemeleri ise yoğun bir biçimde batı tarzları esas alınarak hazırlanmıştır.
Efes Müzesi’nde en çok ilgi çeken eserler arasında Artemis heykeli, yunuslu Eros, tavşanlı Eros, Eros başı, Priapos heykeli, mermer Artemis heykeli, Mısırlı rahip heykeli, İsis heykeli, çeşitli mitolojik tanrı heykelleri ve Sokrates başı bulunmaktadır. Müzenin orta bahçesinde oluşturan arasta bölümünde eski Türk kasabalarındaki ticaret yaşamı ve kaybolmaya yüz tutan çeşitli el sanatları sergilenmektedir. Müzenin ayrı bir bölümünde Antik Çağ’dan başlayarak Osmanlı dönemini de kapsayan altın, gümüş, bakır sikkeler ve takılar yer almaktadır.
Yerleşim yeri olarak kullanılmadığı bilinen ve tapınmaya hizmet eden Göbeklitepe, şaşırtıcı anıtsal mimarisiyle 2018 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne girmiştir. Türkiye’de de “2019 Göbeklitepe Yılı” ilan edilmiştir. Henüz küçük bir bölümü çıkarılan Göbeklitepe, yaklaşık 12 bin yıllık geçmişiyle insanlık tarihini değiştirmiştir. Dünyanın bilinen en eski ve en büyük tapınma (kült) merkezi sayılan Göbeklitepe ile dinsel inanışın yerleşik yaşama geçişteki etkisi kanıtlanmıştır.
Kapadokya-Göreme Açıkhava Müzesi, 4-13. yüzyılları arasında yoğun bir şekilde manastır hayatına ev sahipliği eden bir kaya yerleşim yeridir. Bir vadi oluşturan alanda, kaya blokların içinde kiliseler, şapeller, yemekhaneler ve oturma mekânları oyulmuştur. Göreme Açıkhava Müzesi 6 Aralık 1985 tarihinden bu yana doğal ve kültürel varlık olarak UNESCO’nun Dünya Mirası Listesi’nde yer almaktadır.
Topkapı Sarayı, konum itibariyle İstanbul’un en eski tarihi bölgelerinden birinde konumlanmaktadır. Marmara Denizi, İstanbul Boğazı ve Haliç arasında kalan tarihî İstanbul Yarımadası’nda bulunan saray, İstanbul’un ikonik yapılarından biridir. Sarayburnu’nda bulunan Doğu Roma akropolü üzerindeki 700.000 metrekarelik bir alan üzerine kurulmuş olan Topkapı Sarayı, Fatih Sultan Mehmet’ten itibaren 31. padişah Sultan Abdülmecid’e kadar yaklaşık dört yüz yıl süreyle İmparatorluğun idare, eğitim ve sanat merkezi; padişahların da evi olmuştur.
Türkiye’nin Gaziantep ilinde bulunan Zeugma Müzesi’nde dünyanın en önemli mozaikleri arasında sayılabilecek eserler yer almaktadır. Konu ve renk çeşitliliği bakımından oldukça zengin bir mozaik koleksiyonuna sahip olan müzede, üç boyutlu tasarımlar ve üst düzey tekniklerle dönemin mimarisi, yaşam biçimi, bitki ve hayvan temaları zengin bir biçimde mozaiklere aktarılmıştır.
New York, Manhattan’ınn yukarı batı yakasında yer alan Amerikan Doğa Tarihi Müzesi, dünyadaki en büyük doğal tarih müzelerinden biridir. Müze koleksiyonlarında 34 milyondan fazla bitki, hayvan, fosil, mineral, kaya, meteor, insan kalıntısı ve insan kültürel eserleri ile donmuş doku ve genomik ve astrofiziksel veriler için örnekler bulunmaktadır.
İngiltere Londra’nın Bloomsbury bölgesinde yer alan British Museum, Roma Mısır ve Yunan kültürüne ait eserlerin bulunmasının yanı sıra İngiltere’nin en büyük müzesi olma ünvanına sahiptir.
Çin Ulusal Sanat Müzesi, Çin’deki plastik sanatlar konulu tek ulusal sanat müzesidir. Müze, Çin Halk Cumhuriyeti’nin kuruluşundan sonra ulusal bir kültürel dönüm noktasıdır. Sarı sırlı karolarla kaplı ve koridorlar ve pavyonlarla çevrili ana bina, antik Çin tavan araları ve geleneksel mimari tarzlarına sahiptir.
Galleria Degli Uffizi, İtalyan’ın en önemli, en bilinen ve en çok ziyaret edilen müzelerinden biridir. Özellikle İtalyan Rönesansı döneminden kalma paha biçilmez eserler koleksiyonuna sahiptir.
Hindistan Ulusal Müzesi, olarak da bilinen Yeni Delhi’deki Ulusal Müze, Hindistan’ın en büyük müzelerinden biridir. 1949 yılında kurulan, tarihi öncesi dönemden modern sanat eserlerine kadar çeşitli makalelere sahiptir. Hindistan Hükümeti Kültür Bakanlığı altında faaliyet göstermektedir. Müze New Delhi Janpath’ta bulunmaktadır. Müzede, 5.000 yıllık Hint ve yabancı kökenli yaklaşık 200.000 sanat eseri bulunmaktadır.
Louvre Müzesi, dünyanın en büyük sanat müzesi olup Fransa’nın başkenti Paris’te, Louvre Sarayı’na kurulmuştur. Şehrin içinden geçen Sen Nehri’nin kıyısında yer alır. Tarih öncesi çağlardan, 21. yüzyıla kadar uzanan, oldukça geniş bir koleksiyon yelpazesi vardır.
New York’taki Metropolitan Museum of Arts (Metropolitan Sanat Müzesi) dünyadaki en iyi müzelerden bir tanesi; ABD’nin en büyük sanat müzesidir.
State Hermitage Müzesi, Rusya’da bir sanat ve kültür müzesidir. Dünyanın en büyük ikinci sanat müzesi olan 1764 yılında Büyük İmparatoriçe Catherine’in Berlin tüccarı Johann Ernst Gotzkowsky’den etkileyici bir resim koleksiyonu aldığı zaman kurulmuştur. Müze 1852’den beri halka açıktır.
Amsterdam’da yer alan Van Gogh Muzesi, dünyadaki Vincent van Gogh’un (1853-1890) en büyük sanat eserleri koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır. Müzede Van Gogh’un resimleri ve resimlerden detaylar olmak üzere şu an sitede 3523 görsel yüklenmiş durumdadır.
Vatikan Müzeleri, Vatikan’da bulunan dünyanın en büyük müzelerinden birisidir. Bu müze Roma Katolik Kilisesi tarafından Rönesans’da inşa edilmiş olup, dünyanın önemli heykellerine ev sahipliği yapan önemli bir binadır. Yüzyıllar boyunca Papalar tarafından toplanan geniş sanat, arkeoloji ve etno-antropoloji koleksiyonlarını barındırmakla kalmayıp, aynı zamanda Apostolik Sarayı’nın en sıra dışı ve sanatsal olarak önemli odalarını da içermektedir.
